İstanbul’da Sinek Avına Çıkılmadı da Demeyiz! İşte 1959 Yılında Gerçekleşen, Tarihin Belki de En Garip Olayı

1959 yılının İstanbul’unda yazın boğucu sıcakları ve susuzluk sorunu baş gösteriyordu. Çöplerin konteynerler yerine sokaklara yığılması da bir başka problemdi tabii. O yılların tek artısı ise muhtemelen İstanbul’da trafiğin olmayışıydı. Gelelim İstanbulluları canından bezdiren asıl probleme. 1959 yılında İstanbul tarihinin en garip olayı yaşandı. Kenti sinekler bastı ve durum denetimden çıktı. At otomobillerinin çokluğu, ahır ve mandıraların kentin göbeğinde yer alması ve çöplerin sokağa atılması da sinek nüfusunu tetikledi hâliyle. O devir sokağa çöp atmanın cezası, tam 150 liraydı ve bu ölçü 102 lira olan Cumhuriyet altınından bile daha fazlaydı. Lakin caydırıcı ceza meblağı bile sokağa çöp atılmasına pürüz olamıyordu.

Sinek doğumevine dönen İstanbul için ilaçlama çalışmaları da sonuç vermedi. Sinekler yüzünden beşerler uyuyamaz, yemek yiyemez hatta çalışamaz oldular. Gazeteler, manşetlerinde o devir ‘Karasineğin zararları ve karasinek kovma yöntemleri’ üzere başlıklara yer verdi. İstanbul halkı, sineklerin çiftleşmesinden sonra 40 gün içinde tam 44 bin sinek ürediğini bile öğrenmişti. Hâl bu türlü olunca sinek raketleri karaborsaya düştü.

Sineklerin ilgisini en çok açık sarı renk çekiyordu. Koyu mavi rengi ise hiç sevmiyorlardı. Bu nedenle halk da sineklerin sevmediği renkleri tercih ediyordu. O periyotta buzdolabı da her konutta bulunmuyordu olağan. Bu yüzden yiyecekler tel dolaplarda koruma edilirdi. Asıl sorun ise tel örgüde ufacık bir delik olunca içerisinin sinekle dolmasıydı. Yemekte bile rahat vermeyen sinekler yüzünden lokantalar, günden güne müşteri kaybı yaşıyordu. Lokantada yemek yemeye devam eden müşterilere ise rahat yemek yiyebilmeleri için sinek raketi veriliyordu.

İl Sıhhat Müdürlüğü bile sinek istilasına maruz kaldı. Müdürle görüşmeye gelen vatandaşlar, kapıda bir müddet bekletiliyordu. Odacı içeriyi dinleyip sinek sesi kesilince vatandaşı müdürün odasına alıyordu. Vilayet Sıhhat Müdürü ise halka davette bulundu ve “Her gün 40-50 tane öldürüyorum. Aynı şeyi vatandaşa da tavsiye ederim. Milyonlarca nüfus, milyonlarca sineği pekâlâ imha edebiliriz” dedi.

Şehre kâbus üzere çöken sinekler için İstanbul Belediye Lideri, tahlil üretmek maksadıyla çalışanları ile toplantı düzenledi. Sonra ortaya herkes kendi kapısının önünü süpürsün önerisi sunuldu. 1,5 milyonluk İstanbul nüfusunda herkes 10 sinek öldürse 15 milyon sinek imha edilir diye düşünüldü.

Devletin kararı üzerine gazeteler ve radyolar duyuru yapmaya başladı. Birinci olarak 17 Ağustos 1959 tarihinde saat 13.00’te halk, ellerinde raketlerle sinek avına çıktı. Bir saat süren yoğun çalışmada toplam 10 milyon sinek avlandığı açıklandı. Belediye başkanı ve vali bu konuyu çok önemli bir sorunun çözümü olarak gördüğü için sinek avına katılmadığı tespit edilen vatandaşlara para cezası dahi uyguladı. 10 milyon sinek avına rağmen sinek istilasında bir azalma gözlemlenemeyince halkın her pazartesi günü saat 13.00’da sokağa çıkması ve sinek avlaması zarurî kılındı.

Her hafta sinek avına katılan insan sayısında azalma meydana geldi. Bu yüzden İstanbul halkı sinek avı seferberliğinden olumlu bir sonuç elde edemedi. ‘Peki ya bu sorun nasıl çözüldü?’ diyecek olursanız kış mevsiminin gelişi ile birlikte sinek nüfusunda da azalma meydana geldi. Böylelikle sinek avı seferberliği tarihe ismini en garip olaylardan biri olarak yazdırmayı başardı.